Adopcja (przysposobienie) / Czy do adopcji zawsze konieczna jest zgoda rodziców dziecka?
Zgodnie z art. 119 § 1 k.r.o. zasadą jest, że przysposobienie dziecka nie może zostać orzeczone bez zgody jego rodziców. Zgodę tę musi udzielić odrębnie każde z rodziców, któremu przysługuje władza rodzicielska. Zgoda powinna zostać wyrażona poprzez złożenie oświadczenia woli przed sądem orzekającym o przysposobieniu i zostać zapisana w protokole rozprawy.
Kiedy zgoda rodziców na adopcję nie jest potrzebna?
Istnieją sytuacje, w których sąd może orzec o przysposobieniu dziecka bez uzyskania zgody rodziców. Zgoda nie jest wymagana w trzech sytuacjach, a mianowicie, gdy:
1. Rodzice zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej.
Należy podkreślić, że zgoda rodziców nie jest wymagana jedynie w przypadku gdy rodzice zostali całkowicie pozbawieni władzy rodzicielskiej. W przypadku, gdy władza rodzicielska została im jedynie ograniczona albo zawieszona, cały czas istnieje konieczność uzyskania ich zgody.
Uwaga! Jeżeli rodzice zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej do przysposobienia wymagana jest zgoda opiekuna prawnego dziecka.
2. Rodzice są nieznani - nie figurują w zupełnym akcie urodzenia dziecka.
3. Porozumienie się z rodzicami napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody.
Pojęcie „trudne do przezwyciężenia przeszkody” nie zostało zdefiniowane ustawowo, więc ustalenie, czy przeszkody tego rodzaju mają miejsce, będzie każdorazowo należało do sędziego przy uwzględnieniu okoliczności konkretnej sprawy.
Zgoda blankietowa
Zdarza się, że rodzice już od momentu urodzenia dziecka nie chcą albo nie mogą go wychować. W takiej sytuacji mogą udzielić tzw. blankietowej zgody na przysposobienie dziecka w przyszłości bez wskazywania osoby przysposabiającego. Dziecko, którego rodzice udzielili takiej zgody może być przysposobione jedynie całkowicie i przysposobienie to ma charakter nierozwiązywalny. W następstwie przysposobienia pełnego nierozwiązywalnego wszelki ślad po dotychczasowych rodzicach dziecka zostaje zatarty - sporządzany jest nowy akt urodzenia dziecka, a dotychczasowy akt urodzenia nie podlega ujawnieniu i nie wydaje się z niego odpisów.
Zgodę blankietową na przysposobienie dziecka rodzice mogą złożyć jedynie przed sądem i nie wcześniej niż po upływie 6 tygodni od narodzenia dziecka. Zgodę tą rodzice mogą odwołać przez oświadczenie złożone przed sądem, nie później jednak niż przed wszczęciem sprawy o przysposobienie.
Uwaga! Zgoda udzielona przez rodziców przed upływem 6 tygodni od urodzenia się dziecka jest nieważna.
Przepisy o przysposobieniu za zgodą rodziców bez wskazania osoby przysposabiającego stosuje się odpowiednio, jeżeli jedno z rodziców wyraziło taką zgodę, a zgoda drugiego nie jest do przysposobienia potrzebna, tj. jest on pozbawiony władzy rodzicielskiej albo jest nieznany.